Του Νίκου Ψυχογιού
Πρόεδρος του Ν.ΠΣ «Η Γέφυρα»
Οι Γούβες είναι ένα ιστορικό χωριό της Β. Ευβοίας. Βρίσκεται πάνω στο δρόμο Ιστιαίας – Χαλκίδας σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από την Ιστιαία και ανήκει στο Δήμο Αρτεμισίου .
Παραδοσιακό χωριό χτισμένο μέσα σε ένα φυσικό βαθούλωμα που σχηματίζεται από τους γύρω πευκόφυτους και ελαιόφυτους λόφους. Αυτή η φυσική θέση του χωριού έγινε η αιτία να πάρει το όνομα Γούβες.
Το υψόμετρο του είναι 60 μέτρα, κατοικείται από 500 περίπου κατοίκους και απέχει από τη θάλασσα γύρω στα 2 χιλιόμετρα. Εδώ λειτουργεί και το μοναδικό σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου Αρτεμισίου.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας όλη η περιοχή ήταν ιδιοκτησία του Τούρκου μπέη Μωχάμετ Ιμπραήμ και της αδελφής του Χαϊμε Ναϊλε. Το 1831 οι Τούρκοι πούλησαν όλη την ακίνητη περιουσία τους στους Έλληνες Βαπτιστή Δρόσο και Αλέξανδρο Δεσύλα. Το 1882 όλη η γη του χωριού πέρασε στα χέρια των κατοίκων της.
Στην κορυφή του χωριού δεσπόζει ο Πύργος, όπου έζησε ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης, ο οποίος έχει αναπαλαιωθεί και σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο. Ο Πύργος χτίστηκε λίγο μετά το 1800 από τον Ιμπραήμ Αγά. Αρχιτέκτονας ήταν ένας σκλάβος που το όνομα του ήταν Αχμέτ, που στη συνέχεια σαν αντάλλαγμα των υπηρεσιών του, κέρδισε την ελευθερία του. Οι χτίστες και οι βοηθοί τους αγγαρεύτηκαν από τα γύρω χωριά και σαν αμοιβή έπαιρναν λίγα λάχανα από τον Πύργο του Αγά. Ο Ιμπραήμ Αγάς πήρε προίκα από τη μία και μόνη γυναίκα του Εμινέ τρία χωριά , τις Γούβες, το Αγριοβότανο και την Καστανιώτισσα. Προτιμούσε όμως σαν κατοικία του τον Πύργο στις Γούβες. Ο Αγάς είχε δύο κόρες, την Αϊλέ και την Ιμετή, καθώς και ένα γιο τον Μαχμούτ.
Ο Ιμπραήμ Αγάς ήταν μέθυσος και πολύ σκληρός. Η πλευρά αυτή του χαρακτήρα του ήταν η αιτία των φημών για το στοίχειωμα του Πύργου ( έτσι κι αλλιώς όλοι οι σοβαροί παλιοί πύργοι πρέπει να έχουν τη δική τους μεταφυσική ιστορία ). Ο Αγάς λοιπόν, κάποτε βασάνισε και στο τέλος κατάσφαξε με το μαχαίρι του έναν ανυπάκουο Άραβα υπηρέτη, στο ισόγειο του δυτικού πυργίσκου. Τα ίχνη του αίματος του άτυχου Άραβα έμειναν ανεξίτηλα στους τοίχους του Πύργου παρά τις προσπάθειες για τον καθαρισμό τους.
Ο Πύργος καθώς και όλοι η περιοχή μετά την απελευθέρωση πέρασε στην ιδιοκτησία της οικογενείας του Γεωργίου Δροσίνη, όπως αναφέρεται πιο πάνω. Ο Γεώργιος Δροσίνης ( 1859-1951 ) ανήκει στους στυλοβάτες της νεοελληνικής ποίησης και λογοτεχνίας. Ο γλυκύτατος αυτός τραγουδιστής της ελληνικής φύσης, κατέχει περίοπτη θέση στις καρδιές του Ελληνικού λαού, οποίος έκλεισε με αγάπη την ποίηση του Δροσίνη στην καρδιά του, επειδή τραγούδησε με την πιο απλή μορφή την Ελληνική φύση και την Ελληνική ζωή.
Ο κόσμος τον αγάπησε πολύ και τον θαύμαζε για την απλότητά του και την μεγαλοψυχία του που τον διέκριναν, ιδιαίτερα στους τόπους που έζησε ( Γούβες – Πήλιο – Αθήνα ). Τιμή για το δικό μας χωριό η κληρονομιά που μας άφησε.
Τον Πύργο των Γουβών και γενικά όλη την περιοχή τα αγάπησε πιότερο, και αυτό φαίνεται από τις περιγραφές που κάνει για το κτήμα στις Γούβες . ( Αγροτικαί Επιστολαί ).
Εδώ στις Γούβες τις τρισευλογιτές όπως τις ονόμασε ο ίδιος, γνώρισε στα νεανικά του χρόνια ( φοιτητής ακόμη ) τον πρώτο μεγάλο έρωτα της ζωής του. Έναν έρωτα ειδυλλιακό, με την όμορφη, ευγενική, ταπεινή και καλοσυνάτη χωριατοπούλα των Γουβών, τη Μορφούλα.
Μαθαίνοντας ο ποιητής μετά από κάποια χρόνια τον πρόωρο χαμό της έγραψε το υπέροχο ποίημα « Το Μοιρολόι της Όμορφης ». Με το χάρισμα της πέννας ο θρήνος του ποιητή έκανε να ραγίσουν πολλές καρδιές, αφού ο σπαραγμός πέρασε κι έξω από τα σύνορα της πατρίδας μας( Μεταφράστηκε στη Γερμανική και Γαλλική γλώσσα ).
Δεν είναι τυχαίο πως στα βαθιά του γεράματα ο ποιητής είχε μια νοσταλγία αγιάτρευτη για τον τόπο που τον ενέπνευσε σε μεγάλο βαθμό, και έγραφε :
« Βαρύς από τα χρόνια στο κατηφόρισμα της ζωής το λέω αποφασιστικά
Αν, καθώς στο γέρο Φάουστ, παρουσιάζουνταν μπροστά μου ο Μεφιστοφελής και με ρωτούσε σαν τι θέλω να μου δώσει πληρωμή για να του πουλήσω την ψυχή μου, θα του έλεγα χωρίς δισταγμό :
Κάνε με πάλι δεκαοκτώ χρόνων παλικάρι και πήγαινέ με στον Πύργο των Γουβών, όπως ήταν κι αυτός και τα περίγυρά του όταν πρωτοπήγα εκεί »
Το εξαιρετικό αυτό πολιτιστικό μνημείο, έχει κηρυχτεί διατηρητέο από το 1980. Τη δεκαετία του 1990 η Κοινότητα Γουβών αξιοποίησε τον ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας Πύργο των Γουβών, πέτρινο κτίσμα των αρχών του 19ου αιώνα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας κατοικία του ποιητή Γ. Δροσίνη, αναπαριστώντας τον τρόπο ζωής του ποιητή στον όροφο του Πύργου και δημιουργώντας μια μικρή μόνιμη έκθεση λαογραφικού υλικού. Η προσπάθεια αυτή εντυπωσιάζει και σήμερα τους όχι λίγους επισκέπτες του Πύργου.
Δυστυχώς όμως ( παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει κατά καιρούς από την Κοινότητα Γουβών , το σημερινό Δήμο Αρτεμισίου και το Νέο Πολιτιστικό Σύλλογο Γουβών « Η Γέφυρα » για τη χρηματοδότηση του έργου στο μέτρο του πολιτισμού ) ο Πύργος ο οποίος επεβίωσε δυο αιώνων ( σε σεισμούς, καιρικά φαινόμενα, επεμβάσεις παντός τύπου κ.λ.π. ) κινδυνεύει με ανεπανόρθωτες βλάβες ως και κατάρρευση και χρειάζεται άμεσα σωστικές παρεμβάσεις.
Ο Πρόεδρος
του Ν. Π Σ « Η Γέφυρα »
Ψυχογυιός Νίκος
βε οκτ 2008
Του Νίκου Ψυχογιού
Πρόεδρος του Ν.ΠΣ «Η Γέφυρα»
Οι Γούβες είναι ένα ιστορικό χωριό της Β. Ευβοίας. Βρίσκεται πάνω στο δρόμο Ιστιαίας – Χαλκίδας σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από την Ιστιαία και ανήκει στο Δήμο Αρτεμισίου .
Παραδοσιακό χωριό χτισμένο μέσα σε ένα φυσικό βαθούλωμα που σχηματίζεται από τους γύρω πευκόφυτους και ελαιόφυτους λόφους. Αυτή η φυσική θέση του χωριού έγινε η αιτία να πάρει το όνομα Γούβες.
Το υψόμετρο του είναι 60 μέτρα, κατοικείται από 500 περίπου κατοίκους και απέχει από τη θάλασσα γύρω στα 2 χιλιόμετρα. Εδώ λειτουργεί και το μοναδικό σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου Αρτεμισίου.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας όλη η περιοχή ήταν ιδιοκτησία του Τούρκου μπέη Μωχάμετ Ιμπραήμ και της αδελφής του Χαϊμε Ναϊλε. Το 1831 οι Τούρκοι πούλησαν όλη την ακίνητη περιουσία τους στους Έλληνες Βαπτιστή Δρόσο και Αλέξανδρο Δεσύλα. Το 1882 όλη η γη του χωριού πέρασε στα χέρια των κατοίκων της.
Στην κορυφή του χωριού δεσπόζει ο Πύργος, όπου έζησε ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης, ο οποίος έχει αναπαλαιωθεί και σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο. Ο Πύργος χτίστηκε λίγο μετά το 1800 από τον Ιμπραήμ Αγά. Αρχιτέκτονας ήταν ένας σκλάβος που το όνομα του ήταν Αχμέτ, που στη συνέχεια σαν αντάλλαγμα των υπηρεσιών του, κέρδισε την ελευθερία του. Οι χτίστες και οι βοηθοί τους αγγαρεύτηκαν από τα γύρω χωριά και σαν αμοιβή έπαιρναν λίγα λάχανα από τον Πύργο του Αγά. Ο Ιμπραήμ Αγάς πήρε προίκα από τη μία και μόνη γυναίκα του Εμινέ τρία χωριά , τις Γούβες, το Αγριοβότανο και την Καστανιώτισσα. Προτιμούσε όμως σαν κατοικία του τον Πύργο στις Γούβες. Ο Αγάς είχε δύο κόρες, την Αϊλέ και την Ιμετή, καθώς και ένα γιο τον Μαχμούτ.
Ο Ιμπραήμ Αγάς ήταν μέθυσος και πολύ σκληρός. Η πλευρά αυτή του χαρακτήρα του ήταν η αιτία των φημών για το στοίχειωμα του Πύργου ( έτσι κι αλλιώς όλοι οι σοβαροί παλιοί πύργοι πρέπει να έχουν τη δική τους μεταφυσική ιστορία ). Ο Αγάς λοιπόν, κάποτε βασάνισε και στο τέλος κατάσφαξε με το μαχαίρι του έναν ανυπάκουο Άραβα υπηρέτη, στο ισόγειο του δυτικού πυργίσκου. Τα ίχνη του αίματος του άτυχου Άραβα έμειναν ανεξίτηλα στους τοίχους του Πύργου παρά τις προσπάθειες για τον καθαρισμό τους.
Ο Πύργος καθώς και όλοι η περιοχή μετά την απελευθέρωση πέρασε στην ιδιοκτησία της οικογενείας του Γεωργίου Δροσίνη, όπως αναφέρεται πιο πάνω. Ο Γεώργιος Δροσίνης ( 1859-1951 ) ανήκει στους στυλοβάτες της νεοελληνικής ποίησης και λογοτεχνίας. Ο γλυκύτατος αυτός τραγουδιστής της ελληνικής φύσης, κατέχει περίοπτη θέση στις καρδιές του Ελληνικού λαού, οποίος έκλεισε με αγάπη την ποίηση του Δροσίνη στην καρδιά του, επειδή τραγούδησε με την πιο απλή μορφή την Ελληνική φύση και την Ελληνική ζωή.
Ο κόσμος τον αγάπησε πολύ και τον θαύμαζε για την απλότητά του και την μεγαλοψυχία του που τον διέκριναν, ιδιαίτερα στους τόπους που έζησε ( Γούβες – Πήλιο – Αθήνα ). Τιμή για το δικό μας χωριό η κληρονομιά που μας άφησε.
Τον Πύργο των Γουβών και γενικά όλη την περιοχή τα αγάπησε πιότερο, και αυτό φαίνεται από τις περιγραφές που κάνει για το κτήμα στις Γούβες . ( Αγροτικαί Επιστολαί ).
Εδώ στις Γούβες τις τρισευλογιτές όπως τις ονόμασε ο ίδιος, γνώρισε στα νεανικά του χρόνια ( φοιτητής ακόμη ) τον πρώτο μεγάλο έρωτα της ζωής του. Έναν έρωτα ειδυλλιακό, με την όμορφη, ευγενική, ταπεινή και καλοσυνάτη χωριατοπούλα των Γουβών, τη Μορφούλα.
Μαθαίνοντας ο ποιητής μετά από κάποια χρόνια τον πρόωρο χαμό της έγραψε το υπέροχο ποίημα « Το Μοιρολόι της Όμορφης ». Με το χάρισμα της πέννας ο θρήνος του ποιητή έκανε να ραγίσουν πολλές καρδιές, αφού ο σπαραγμός πέρασε κι έξω από τα σύνορα της πατρίδας μας( Μεταφράστηκε στη Γερμανική και Γαλλική γλώσσα ).
Δεν είναι τυχαίο πως στα βαθιά του γεράματα ο ποιητής είχε μια νοσταλγία αγιάτρευτη για τον τόπο που τον ενέπνευσε σε μεγάλο βαθμό, και έγραφε :
« Βαρύς από τα χρόνια στο κατηφόρισμα της ζωής το λέω αποφασιστικά
Αν, καθώς στο γέρο Φάουστ, παρουσιάζουνταν μπροστά μου ο Μεφιστοφελής και με ρωτούσε σαν τι θέλω να μου δώσει πληρωμή για να του πουλήσω την ψυχή μου, θα του έλεγα χωρίς δισταγμό :
Κάνε με πάλι δεκαοκτώ χρόνων παλικάρι και πήγαινέ με στον Πύργο των Γουβών, όπως ήταν κι αυτός και τα περίγυρά του όταν πρωτοπήγα εκεί »
Το εξαιρετικό αυτό πολιτιστικό μνημείο, έχει κηρυχτεί διατηρητέο από το 1980. Τη δεκαετία του 1990 η Κοινότητα Γουβών αξιοποίησε τον ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας Πύργο των Γουβών, πέτρινο κτίσμα των αρχών του 19ου αιώνα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας κατοικία του ποιητή Γ. Δροσίνη, αναπαριστώντας τον τρόπο ζωής του ποιητή στον όροφο του Πύργου και δημιουργώντας μια μικρή μόνιμη έκθεση λαογραφικού υλικού. Η προσπάθεια αυτή εντυπωσιάζει και σήμερα τους όχι λίγους επισκέπτες του Πύργου.
Δυστυχώς όμως ( παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει κατά καιρούς από την Κοινότητα Γουβών , το σημερινό Δήμο Αρτεμισίου και το Νέο Πολιτιστικό Σύλλογο Γουβών « Η Γέφυρα » για τη χρηματοδότηση του έργου στο μέτρο του πολιτισμού ) ο Πύργος ο οποίος επεβίωσε δυο αιώνων ( σε σεισμούς, καιρικά φαινόμενα, επεμβάσεις παντός τύπου κ.λ.π. ) κινδυνεύει με ανεπανόρθωτες βλάβες ως και κατάρρευση και χρειάζεται άμεσα σωστικές παρεμβάσεις.
Ο Πρόεδρος
του Ν. Π Σ « Η Γέφυρα »
Ψυχογυιός Νίκος
βε οκτ 2008