του Αντώνη Σκούρα
Δεν είναι τουριστική περιοχή.
Δεν
χρειάζεται οικολογική αξιολόγηση.
Πρέπει
να γίνει ΒΙΠΕ γιατί υπάρχει το εργοστάσιο του πρώην Σκαλιστήρη.
Είναι
μερικές από τις επισημάνσεις που κάνει η Διεύθυνση Χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ και
συνεχίζει:
Χωροταξικά
είναι σωστό να εγκατασταθεί εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας επειδή είμαστε
γειτονιά με το Αλιβέρι.
Το
εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας θα ηλεκτροδοτήσει τις μεταλλευτικές
δραστηριότητες και κυρίως η ίδρυση της ΒΙΠΕ δεν αλλάζει το χαρακτήρα της
περιοχής.
Πιο
συγκεκριμένα, η προαναφερθείσα υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας
και Κλιματικής Αλλαγής, στις 28 Νοεμβρίου, σε απάντηση του εγγράφου που
απέστειλε η Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ) κ
Μαργαρίτα Καραβασίλη επισημαίνει ότι
«το αίτημα της δημιουργίας της αναφερόμενης ΒΕΠΕ είναι συμβατό με τις
κατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη κυρίως ότι: α)
αποτελεί περιοχή υφιστάμενων εγκαταστάσεων, που απαιτούν εξυγίανση, β) τα
προβλήματα από τη φθίνουσα βιομηχανική δραστηριότητα στην περιοχή έχουν γίνει αντικείμενο
ευρύτατων και μακρόχρονων συζητήσεων για λήψη μέτρων αντιμετώπισης της
ανεργίας, γ) ότι προβλέπεται η συμπαραγωγή ενέργειας για τις μεγάλες μονάδες
και δ) ότι δεν προβλέπεται η ανάπτυξη μη συμβατών δραστηριοτήτων στην περιοχή
από τα εγκεκριμένα χωροταξικά πλαίσια» ενώ
καταλήγει ότι «η διαδικασία έγκρισης του
έργου δεν έχει ολοκληρωθεί αλλά
βρίσκεται σε εξέλιξη, οπότε θα πρέπει και να αντιμετωπιστεί το θέμα των
περιβαλλοντικών όρων του έργου.» 
Το
παραπάνω συμπέρασμα η Διεύθυνση Χωροταξίας το στηρίζει λέγοντας ότι «το έργο της ΒΕΠΕ αναπτύσσεται στις πρώην εγκαταστάσεις «Σκαλιστήρη» με
στόχο την επαναλειτουργία τμήματος των παλαιών εγκαταστάσεων αξιοποίησης
λευκολίθου, τη δημιουργία νέων και την εγκατάσταση μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής
ενέργειας από φυσικό αέριο. Οι δραστηριότητες αυτές είναι συμβατές με τις
κατευθύνσεις του εγκεκριμένου χωροταξικού σχεδιασμού εθνικού και περιφερειακού
επιπέδου.»
Τα αποσπάσματα που βάζει
όμως δεν στοιχειοθετούν κάτι τέτοιο αφού σε όλα τα χωροταξικά σχέδια που αναφέρει παραπέμπουν σε μεταλλευτικές δραστηριότητες όπου δε
χρειάζεται ίδρυση ΒΙΠΕ αλλά ΒΙΠΑ.
Όσο αφορά τη γειτνίαση της
ΒΙΠΕ με περιοχή του Δικτύου ΦΥΣΗ 2000, στο έγγραφο τονίζεται «δεν είχε εισαχθεί στην ελληνική
νομοθεσία η υποχρέωση της οικολογικής αξιολόγησης. Το γεγονός γειτνίασης της
ΒΙΠΕ με περιοχή του Δικτύου ΦΥΣΗ 2000 συνεκτιμάται κατά την εξέταση του
αιτήματος θεσμοθέτησής της, αλλά μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4014/2011 δεν είχε
εισαχθεί στην ελληνική νομοθεσία η υποχρέωση της οικολογικής αξιολόγησης….».
Κι αφού προλάβαμε και δεν έχει εισαχθεί στην
νομοθεσία, ας πούμε ότι δεν βλάπτει και τον τουρισμό «…Οι ακτές της βόρειας Εύβοιας στην περιοχή του Μαντουδίου δεν
προορίζονται για τουριστική ανάπτυξη (με την έννοια της εγκατάστασης
τουριστικών μονάδων). Και η απόσταση της
ΒΕΠΕ από τον οικισμό της Αγίας Αννας είναι τουλάχιστον 10χλμ και περίπου 6χλμ
από την αναπτυσσόμενη παραλιακή ζώνη.»
Άρα; Αφού η παραλία της Αγίας Άννας
είναι 6 χλμ δεν πρόκειται να επηρεαστεί ο τουρισμός. Και προς επίρρωση αυτού παραθέτει ότι «η
παράκτια ζώνη του οικισμού υπάγεται σε περιοχές Β2 «Αναπτυσσόμενες τουριστικά
με περιθώρια ανάπτυξης ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού». Στις ζώνες Β2 δεν
επιτρέπεται η εγκατάσταση τουριστικών μονάδων, παρά μόνο εντός οικισμών και στη
ζώνη 500μ από τα όριά τους, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 5 του
Ειδικού Πλαισίου.» Στο σημείο αυτό η Πρωτοβουλία των Κατοίκων Ενάντια
στη ΒΙΠΕ επισημαίνει ότι ο εν λόγο περιορισμός υφίσταται μόνο στον Ηπειρωτικό
χώρο και όχι σε παράκτιες περιοχές και νησιά, όπως συμβαίνει στη περίπτωσή μας.
Επίσης, το πόρισμα της Διεύθυνσης Χωροταξίας,
υπογραμμίζει ότι «στην παρούσα φάση
εξετάζεται μόνο η ΜΠΕ του έργου της ΒΕΠΕ και όχι των εγκαταστάσεων που θα
εγκατασταθούν εντός αυτής, για τις οποίες, ως γνωστό, θα ακολουθήσει
περιβαλλοντική αδειοδότηση για την κάθε μια από αυτές. η εξέταση της ΒΕΠΕ τώρα
και των βιομηχανικών μονάδων μεταγενέστερα (και με όλα τα απαραίτητα στοιχεία
για τη λειτουργία και τις επιπτώσεις τους) δεν είναι παράλειψη, αλλά υποχρέωση
που απορρέει από συγκεκριμένη νομοθεσία.» Ενώ δηλαδή ξέρουμε ποιες εγκαταστάσεις
θα μπουν στη ΒΙΠΕ δεν χρειάζεται να γίνει περιβαλλοντική μελέτη τώρα…
Στη συνέχεια μέσα από μία σειρά αρκτικόλεξα αναφέρει
«Οι ΒΕΠΕ, με βάση τα προαναφερόμενα, δεν
υπόκεινται σε διαδικασία ΣΠΕ, αλλά σε ΜΠΕ. Η εξαίρεση από την υποχρέωση ΣΠΕ
προκύπτει από το Παράρτημα Ι της απόφασης 107017/2006, όπου οι ΒΕΠΕ δεν
περιλαμβάνονται στα σχέδια για τα οποία εφαρμόζεται η απόφαση.»
Ας σταθούμε λίγο εδώ. Τι είναι η διαδικασία ΣΠΕ και τι ή ΜΠΕ; Η ΣΠΕ (Στρατηγική
Περιβαλλοντική Εκτίμηση) ήρθε να καλύψει τα κενά που αφήνουν οι ΜΠΕ (Μελέτες
Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) όσο αφορά ενέργειες και δράσεις -που ναι μεν-
μπορεί να πληρούν τις προϋποθέσεις για το συγκεκριμένο σημείο αλλά επηρεάζουν
στρατηγικά την ευρύτερη περιοχή και εκεί χρειάζονται διαδικασίες που να
λαμβάνεται υπόψη το σχέδιο ή πρόγραμμα που καθορίζει
το πλαίσιο για μελλοντικές άδειες έργων και δραστηριοτήτων.
Στην ουσία μέσα σε μια παράγραφο η Δ/νση
Χωροταξίας -μέσω της Κας Πολυξένης
Ζέϊκου που το υπογράφει- αποφαίνεται ότι η εγκατάσταση της ΒΙΠΕ στο Μαντούδι δεν επηρεάζει την
ευρύτερη περιοχή και δεν χρειάζεται να εξεταστεί οι επιπτώσεις στο περιβάλλον
από τις μονάδες που θα ενταχθούν μέσα στη ΒΙΠΕ αλλά μόνο οι επιπτώσεις για την
κατασκευή της ΒΙΠΕ (δρόμοι, κτήρια κλπ) .
Και αυτά γιατί στο Παράρτημα Ι δεν αναφέρεται
πουθενά αυτή η υποχρέωση. Η Πρωτοβουλία των Κατοίκων κατηγορεί ότι αποσιωπάται ότι
στο παράρτημα ΙΙ, όπου παραπέμπει σε Κοινή Υπουργική απόφαση, αναφέρεται ότι
είναι υποχρεωτική η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση για: εγκατάσταση μονάδων ηλεκτρικής ενέργειας
μεγαλύτερης των 50 MW, για κατασκευή πυρίμαχων και κεραμικών προϊόντων
μεγαλύτερες των 1500 ΚW και για εξορυκτικές και συναφείς δραστηριότητες.
Θέλοντας να
στοιχειοθετήσει την κατασκευή του εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας η Δ/νση
Χωροταξίας επισημαίνει ότι το ΠΠΧΣΑΑ (Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού
και Αειφόρου Ανάπτυξης σημαίνει, το έψαξα) αναφέρει ότι «Τα ειδικά χαρακτηριστικά του
δευτερογενούς τομέα που αναπτύσσουν την ενεργειακή κατανάλωση και προωθούν τις
ενεργειακές υποδομές, η παράδοση και η υποδομή στην ενεργειακή παραγωγή του
Αλιβερίου και οι πολλαπλές δυνατότητες στον τομέα των ΑΠΕ εκτιμάται ότι ευνοούν
ιδιαιτέρως τη δραστηριότητα και τις επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα.»
Και παρακάτω «Η παραγωγή ηλεκτρικής
ενέργειας στην περιφέρεια αναπτύσσεται με κύρια αναφορά στις εγκαταστάσεις
παραγωγής στο Αλιβέρι, υποστηριζόμενες από την τροφοδότησή τους με Φυσικό Αέριο
και ενισχύεται με το ισχυρό πεδίο Αιολικής ενέργειας στη Νότια Εύβοια. Ενθαρρύνεται
παράλληλα η συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για όλες τις μεγάλες ενεργοβόρες
βιομηχανίες.»
Επικαλούμενο δε το Ειδικό
Πλαίσιο για τη Βιομηχανία προσθέτει:
«Στις κατευθύνσεις για το νομό Ευβοίας, το ίδιο Πλαίσιο σημειώνει: «Η
υφιστάμενη κλαδική φυσιογνωμία του Νομού (πόλος με μητροπολιτικές
δραστηριότητες και με ευρύτερη ολοκλήρωση), ταυτόχρονα συνεκτική και
διευρυμένη, δεν απαιτεί κάποια άλλη παρέμβαση πλην της στήριξης της διατήρησης
αυτού του χαρακτήρα. Επίσης, η υψηλή παρουσία των κλάδων της εξόρυξης 13
(μεταλλούχα μεταλλεύματα) στο κεντρικό τμήμα (Αρτάκη, Δίρφη κλπ) και-λιγότερο έντονα-14 (λοιπές εξορυκτικές και
λατομικές δραστηριότητες) (Μαντούδι-Λίμνη, Αλιβέρι, Κάρυστος, Κύμη) έχει
προσελκύσει μονάδες των κλάδων 27 (βασική μεταλλουργία) και 26 (μη μεταλλικά
ορυκτά/οικοδομικά υλικά), που πρέπει να ληφθεί υπόψη από το σχεδιασμό, τόσο
λόγω του ότι αντιπροσωπεύουν περιπτώσεις αναγκαστικής πρόσδεσης σε πρώτες ύλες,
όσο και λόγω της σημασίας τους για την εθνική οικονομία.
Τέλος, σχετικά με την οργανωμένη χωροθέτηση της βιομηχανίας αναφέρει:
«Αναμένεται η λειτουργία του ΒΙΟΠΑ Χαλκίδας, αλλά υπάρχει ακόμα μεγάλη
ανάγκη οργανωμένων υποδοχέων, για νέες μονάδες, για μετεγκαταστάσεις, για
την οργάνωση υφιστάμενων συγκεντρώσεων, και για την ενδεχόμενη κάλυψη μεγάλων
μονάδων αυτοτελούς χωροθέτησης. Παράλληλα με τους οργανωμένους υποδοχείς, το
μέγεθος της εγκατεστημένης βάσης της μεταποίησης καθιστά αναγκαία την
επιλεκτική διατήρηση της υφιστάμενης χωροθέτησης μεγάλου ποσοστού/αριθμού
υπαρχουσών μονάδων, και συνεπώς θα πρέπει να στηριχθεί ο εκσυγχρονισμός τους
στις θέσεις στις οποίες βρίσκονται.»