Παλάντζας Γιάννης
Κατά μία καταπληκτική συγκυρία
πολλά από τα μεγαλύτερα ναυάγια όλων των εποχών φέρουν ελληνικό όνομα και
συνδέονται με μεγάλες τραγωδίες: Τιτανικός, Ποσειδώνας, Ωκεανός κ.ά. Βέβαια,
και η σημερινή κατάσταση στη χώρας μας προσομοιάζει σε συνθήκες προ βύθισης,
όταν αναζητείται και ταυτόχρονα αμφισβητείται η ικανότητα του Καπετάνιου, η
αποτελεσματικότητα της συνδρομής του Υπάρχου, η ψυχραιμία και το φρόνημα του
πληρώματος. Δυστυχώς, αυτό που παρατηρείται είναι η αύξηση των ποντικών,
φυσικών και ανθρωπόμορφων, που εγκαταλείπουν το πλοίο προοιωνίζοντας την
τραγική έκβαση του συμβάντος.
Και όμως μια καταπληκτική
ιστορία, στους περισσότερους άγνωστη, μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε και
επετειακά επίκαιροι και επικαιροποιημένοι με τη σύγχρονη εθνική μας περιπέτεια
και παραδόξως περισσότερο αισιόδοξοι . Αναφέρομαι στη ιστορία του Αδρία, του
πολεμικού μας
πλοίου που στη διάρκεια του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου, αντιβαίνοντας
κάθε λογική πρόβλεψη, μπόρεσε να επιτελέσει έναν από τους μεγαλύτερους άθλους
της Παγκόσμιας Ναυτικής Ιστορίας.
Παρ’ολίγον ναυάγιο το ηρωικό μας
αντιτορπιλικό, όταν στις 22 Οκτωβρίου
1943, προστρέχοντας σε βοήθεια του παραπλέοντος-συνοδού αγγλικού πολεμικού
Hurworth, που έπεσε σε νάρκη και βυθίστηκε σχεδόν αύτανδρο, είχε και το ίδιο
την ίδια μοίρα. Αποτέλεσμα της φοβερής και φονικής έκρηξης ήταν η αποκοπή του
πρωραίου τμήματος, με αποτέλεσμα το πλοίο να χάσει σχεδόν το μισό μήκος του.
Παρά την τραγική του κατάσταση όσοι από το πλήρωμα διασώθηκαν κατάφεραν να το
οδηγήσουν για 730 ολόκληρα μίλια, κάτω από την λυσσαλέα αναζήτηση και του
Γερμανικού Ναυτικού και της Γερμανικής Αεροπορίας στη βάση του συμμαχικού
στόλου, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου έτυχε απαράμιλλης ενθουσιώδους
υποδοχής από όλους τους σημερινούς μας εταίρους.
Για τις λεπτομέρειες της επικής αυτής
προσπάθειας μπορεί να ανατρέξει κανείς σε πολλά βιβλία, αφιερώματα, μουσεία και
ηλεκτρονικές σελίδες. Ωστόσο, πρόθεση
του γράφοντος και άλλων καλών φίλων είναι να καταδείξει ότι κάθε ηρωική
και αξιομνημόνευτη επίδοση δεν είναι ένα αφηρημένο και απομακρυσμένο γεγονός
που επιτυγχάνεται από κάποιου είδους νομοτέλεια, αλλά ένα, μερικές φορές, κοινό
γεγονός, στο οποίο συμβάλλουν συνηθισμένοι καθημερινοί άνθρωποι, που οι
συνθήκες και η ποιότητα του φρονήματός τους τούς οδηγούν στην υπέρβαση.
Ένας
τέτοιος άνθρωπος της διπλανής πόρτας, ένας συντοπίτης, ο Θανάσης Σαββάκης από
τη Λίμνη, ήταν στο πλήρωμα του θρυλικού Αδρία. Μάλιστα, υπερέβη την απόδοση του
ηρωικού πληρώματος, αφού σύμφωνα με λόγια του θρυλικού Κυβερνήτη του Iωάννη Τούμπα (από
την επίσημη ομιλία του Ναυάρχου και Ακαδημαϊκού πλέον Ι.Ν.Τούμπα στην Ακαδημία
Αθηνών, Μάρτιος 1983): « το ηθικόν
μας ήτο υψηλόν. Το απόγευμα της μεθεπόμενης της αφίξεώς μας εις Γκιουμουσλούκ
εδοκιμάσαμεν μίαν μεγάλην χαράν. Ένα καϊκι μας έφερεν σώον τον Κάπταιν Ντι, τον
Ράϊτ (Κυβερνήτη του Hurworth) ως και τον αγνοούμενον μας Αθανάσιον Σαββάκην.
Ο Σαββάκης έσωσεν υπό μυθιστορηματικάς συνθήκας τον Ράϊτ. Λυπούμαι διότι δεν
έχω χρόνον να περιγράψω πλήρως πώς εσώθη. Kaτά την έκκρηξιν
ο Σαββάκης εξετινάχθη εις την θάλασσαν χωρίς ευτυχώς να τραυματισθεί. Ενώ
εκολύμβα εύρε την σχεδίαν που είχαμε ρίξει δια τυχόν επιζώντας. Επέβη αυτής και
καθώς εκωπηλατούσε, αντελήφθη να κολυμβά ένας Άγγλος τραυματίας. Τον παρέλαβε
και κατόρθωσε να φθάσει σε ένα ξερονήσι, όπου όμως έσπασε η σχεδία τους.
Ανεγνώρισε εις τον ναυαγόν τον Κάπταιν Ντι που ήτο βαρύτατα τραυματισμένος. Ο Σαββάκης επρότεινε να κολυμβήση έως ένα
άλλο νησάκι δια να φωνάξη ένα από τα Τουρκικά καϊκια που περνούσαν κοντά. Μετά
μεγάλας περιπετείας και εξαντλητικό κολύμβημα πολλών ωρών, επέτυχε να γίνει
αντιληπτός από ένα καϊκι ελληνικής ιδιοκτησίας. Τον ανέσυραν και κατόπιν επήγαν
και παρέλαβαν τον τελείως εξαντλημένον πλέον Ράϊτ. Εις τον Σαββάκην απενεμήθη
Αγγλικόν πολεμικόν παράσημον και ο Ελληνικός Πολεμικός Σταυρός…».
Στον ήρωα αυτόν αφιερώθηκε από το Γυμνάσιο και Λύκειο
Λίμνης η φετινή γιορτή της 28ης Οκτωβρίου 1940, όπου προβλήθηκε
ντοκυμαντέρ, παραγωγής των σχολείων μας, στο οποίο αξιοποιήθηκε πέραν των
γνωστών πηγών και ανέκδοτο φωτογραφικό το αρχείο της οικογένειας Σαββάκη. Η
εμβέλεια του ηρωικού γεγονότος, η
παραδειγματική συμπεριφορά του επιφανών και μη ναυτών του Αδρία αλλά και το
ιδιαίτερο ήθος, η σωματική και
κολυμβητική καρτερικότητα του δίοπος Θανάση Σαββάκη πρέπει να αξιοποιηθούν
υποδειγματικά. Το Δ.Σ. του Ομίλου Ερασιτεχνών Αλιέων Λίμνης «Ο Ποσειδών»,
συνεπές στην πρόθεσή του να συμβάλλει στην ανάδειξη και προβολή ναυτικών
προσωπικοτήτων της περιοχής μας, οι οποίες προέβησαν σε πράξεις διάσωσης,
ναυτικής συνδρομής και γενικότερου ανθρωπιστικού αλτρουϊσμού στη θάλασσα,
αποφασίζει να προσδώσει και το επώνυμό του στον
Κολυμβητικό Μαραθώνιο του επόμενου καλοκαιριού: 2Ος ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ
ΚΟΛΥΜΒΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΠΛΟΥΣ ΤΟΥ Β. ΕΥΒΟΪΚΟΥ, ΣΚΥΛΛΙΑΣ-ΣΑΒΒΑΚΗΣ 2012, σε επίσημη προκήρυξη του αγώνα, η οποία θα
πραγματοποιηθεί στις αρχές της νέας χρονιάς.
Η περίπτωση του Αδρία και του δίοπος Θανάση Σαββάκη
μπορεί να εγγραφεί σε μια σύγχρονη ατομική και συλλογική προβληματική για τις
συνθήκες εθνικού ναυαγίου που αντιμετωπίζουμε και βιώνουμε σήμερα. Οι αναλογίες
που υπάρχουν μπορούν να μας προβληματίσουν και να μας υποδείξουν υποδειγματικές
στάσεις ζωής, οι οποίες μπορούν να στερήσουν από τον Ποσειδώνα τα συνήθη θύματά
του…