Γιώργος Κ. Σταραντζής Δικηγόρος
«Ετούτο το σπίτι (το Πανεπιστήμιο) θα φάει το άλλο (το παλάτι)»
Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
Το Γυμνάσιο-παράρτημα τότε, Λ. Αιδηψού ιδρύθηκε στα πιο βαριά , στα πιο σκοτεινά χρόνια της Κατοχής το 1944. Η φωτεινή πρωτοβουλία ανήκε στην τοπική οργάνωση του ΕΑΜ Αιδηψού της οποίας γενικός γραμματέας ήταν ο Γιάννης Βασιλάκος . Ένας νέος πλημμυρισμένος από τα ιδανικά του ΕΑΜ για μια Ελλάδα με εθνική ανεξαρτησία. Με δημοκρατικό σύστημα διακυβερνήσεως. Μια Ελλάδα της Ελευθερίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δουλειάς, της προόδου και της ανόρθωσης. Μια Ελλάδα που, ως πρώτη προτεραιότητα θα έβαζε την παιδεία και την μόρφωση του λαού μας.
Αυτός ήταν ο ιδεολογικός προσανατολισμός του νεαρού , τότε, γραμματέα του ΕΑΜ Αιδηψού, ο οποίος διέθετε και μόρφωση και σύνεση. Συνεπικουρούμενος από το ΕΑΜ Ιστιαίας του οποίου ο γενικός γραμματέας ήταν τότε ο δικηγόρος Κώστας Τσάμης - μου τον γνώρισε εδώ, στην Αθήνα ο φίλος μου γιατρός Σπύρος Περπατάρης - ανέπτυξε και υλοποίησε την πρωτοβουλία του, για την ίδρυση Γυμνασίου στα Λ. Αιδηψού. Η ορθοφροσύνη και η σύνεση που διέθετε ο Γιάννης Βασιλάκος τον οδηγεί σε μια ευρύτερη συμμαχία λαϊκής πρωτοβουλίας για την επίτευξη του σκοπού και δεν την περιχαρακώνει ιδεολογικά, ώστε να προβληθεί και να μονοπωληθεί, ως ΕΑΜική μόνο δραστηριότητα. Δημιουργεί - με ψυχή αυτού και τον Κώστα Τσάμη - ομάδα λαϊκής πρωτοβουλίας από Αιδήψιους, οι οποίοι ανήκουν σε διαφορετικά ιδεολογικά στρατόπεδα αλλά λειτουργούν με ενότητα και μεθοδικότητα, προκειμένου να διεκδικήσουν και να πετύχουν ένα θεσμό παιδείας, ένα ναό μορφώσεως και πολιτισμού στην Αιδηψό, το Γυμνάσιο της. Την Επιτροπή αποτελούν: Ο αείμνηστος γιατρός Παναγιώτης Καρατζής, ο αείμνηστος δικηγόρος Δημήτριος Τσικρικάς, ο αείμνηστος δικηγόρος
Γιώργος Κύρκος, ο αείμνηστος «κόκκινος δήμαρχος Αιδηψού» Κωστάκης Ευθυμιάδης, ο αείμνηστος Λεωνίδας Λαγκουράνης, πολιτικός μηχανικός, ο αείμνηστος Σπύρος Καρατζής ξενοδόχος, ο αείμνηστος Παναγιώτης Σταματάκης ( ο διανοούμενος του ΕΑΜ), ο αείμνηστος Κώστας Σοϊλές καθηγητής, ο αείμνηστος Δ. Βρεττός, ο αείμνηστος Γιάννης Πάπας έμπορος, ο αείμνηστος Βασίλης Σίνος, ο αείμνηστος Κώστας Λάβδας, ο αρχηγός του ΕΔΕΣ στην Αιδηψό και ο Πλάτων Τριαντάφυλλου.
Επειδή η επιτροπή εκείνη με την δραστηριότητα της έκανε πρόσφορα αληθινού πολιτισμού στην Αιδηψό θα παρακαλέσω όποιον άλλο Αιδήψιο γνωρίζει και άλλους, ώστε να περιληφθούν τα ονόματα τους στον τιμητικό κατάλογο, γιατί η προσφορά τους είναι έργο « ΕΣΑΕΙ » στην πνευματική και πολιτιστική πρόοδο της Αιδηψού και ΠΡΕΠΕΙ να τους παραδώσουμε στην αιώνια μνήμη και την ευγνωμοσύνη της πόλης. Η επιτροπή αυτή αμέσως μετά την συγκρότηση της μεταβαίνει στην Λαμία, όπου η έδρα της γενικής επιθεώρησης μέσης εκπαίδευσης και διεκδικεί σθεναρά το αίτημα ολοκλήρου πλέον της Αιδηψού ενωμένης και ομόψυχης, πάνω στο μεγάλο σκοπό! Η άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας του γυμνασιακού παραρτήματος δίδεται και η επιτροπή επιστρέφει «εν θριαμβω», αφού έχει επιτύχει μεγάλο κι ευγενή σκοπό. Επιδίδεται αμέσως στην υλοποίηση του έργου.
Έχει καταρρεύσει η Ιταλία του φασίστα Ντούτσε και η Αιδηψός μένει για ένα διάστημα ελεύθερη από τον κατοχικό ιταλικό στρατό, προτού γνωρίσει την πιο επώδυνη γερμανική κατοχή. Στην περίοδο αυτή, εξουσία ασκεί το ΕΑΜ κι αρχίζει η διαχείριση και η διοίκηση των κοινών από το τοπικό ΕΑΜ ο Παρνασσός, όπου σήμερα το δημαρχείο της Αιδηψού αρχίζει να επισκευάζεται και να διαρρυθμίζεται, ώστε να λειτουργήσει ως γυμνάσιο. Οι ρυθμοί εργασίας είναι συντονισμένοι και από ξέφρενο ενθουσιασμό , για το μεγάλο έργο ταχύτατοι. Βλέπετε οι εργολάβοι,τότε, δεν ήταν «διαπλεκόμενοι»! Άνθρωποι πολλών ειδικοτήτων, μαραγκοί,χτίστες, σιδηρουργοί προσφέρουν δωρεάν την εργασία τους ώστε να ανοικοδομηθεί και να διαρρυθμιστεί κατάλληλα το συντομότερο δυνατόν ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ! Η εικόνα που παρουσιάζει η ανοικοδόμηση του Παρνασσού-όπως την περιέγραψαν σε μένα οι πρωταγωνιστές της πρωτοβουλίας- είναι πράγματι εντυπωσιακή και θυμίζει αγνότητα του ΑΓΙΟΥ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ! Οι εργάτες και οι τεχνίτες είναι οι περισσότεροι αντάρτες του ΕΛΑΣ και κατά την διάρκεια της εργασίας τους στήνουν τα όπλα τους στον προαύλιο χώρο όπως ακριβώς οι αγωνιστές του 1821 όταν επιδίδονταν σε άλλες εργασίες εκτός πολέμου. Η ΑΙΔΗΨΟΣ ΣΤΑ ΑΡΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ!
Ο συμβολισμός είναι υπέροχος. Η απελευθέρωση που θα έρθει, θα έρθει με την παιδεία και την μόρφωση σαν θεμέλιο και υποδομή για το χτίσιμο μιας δημοκρατικής Ελλάδας! Άλλο .το τι έγινε. Τα εγκαίνια του γυμνασίου ήταν ένα πνευματικό μεθύσι, μια βακχεία πνεύματος, μια φωτεινή ανάταση κι έξαρση της πόλης και του λαού της με τα γύρω χωριά της. Πνευματική γιορτή, πνευματικό πανηγύρι η έναρξη των μαθημάτων και η λειτουργία του γυμνασίου. Ενωμένοι, ομόψυχοι με δάκρυα στα μάτια οι Αιδήψιοι ακούν τον Εθνικό Ύμνο. Το κόμμα απουσιάζει και είναι παρούσα η Ελλάδα, ένα κομμάτι της απελευθερωμένο από την ιταλική κατοχή. Το 1944 είναι ο χρόνος φρικτής στέρησης και επώδυνης πείνας και δίψας μερικών φωτισμένων Αιδήψιων για γνώση και μάθηση των παιδιών της πόλης και των γύρω χωρίων, Άγιος, Γιάλτρα, Γουργουβίτσα,Ήλια.
Αείμνηστοι Γιάννη Βασυλάκο και Κώστα Τσάμη ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΩΡΑ που πήρατε την απόφαση αυτή, να ιδρύσετε γυμνάσιο στα Λ. Αιδηψού. Τα φώτα της παιδείας και της γνώσης ήρθαν κοντά στο λαό και η πιο φτωχή οικογένεια μπορούσε τώρα να «στείλει το παιδί και το κορίτσι της στο Γυμνάσιο Αιδηψού» για να μάθει γράμματα.
Ήταν αδύνατον ιδίως, εκείνα τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου που επακολούθησε να μπορέσεις ως μαθητής να φοιτήσεις στο Γυμνάσιο Ιστιαίας και να καλυφθούν τα έξοδα σου από τον ............... ανύπαρκτο οικογενειακό προϋπολογισμό.
Έτσι, μ'αυτούς τους πρωταγωνιστές- τη φωτισμένη ομάδα- το γυμνασιακό παράρτημα έφερε τη γνώση και την μόρφωση κοντά στο φτωχό λαό, από φτωχούς και πεινασμένους καθηγητές στους οποίους κάθε μαθητής κατέβαλε μηνιαία δίδακτρα ένα ντενεκέ λάδι! Όμως η γενιά εκείνη έμαθε γράμματα! Η Αιδηψός το αγάπησε σα ΛΑΟΓΕΝΝΗΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΘΕΣΜΟ, δικό της δημιούργημα και ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΕΛΠΙΔΩΝ για μόρφωση και παιδεία των ΝΕΩΝ. Από τότε έβγαλε φουρνιές άξιων και ικανών στελεχών που επάνδρωσαν την τοπική κοινωνία σε όλες τις δραστηριότητες. Ένα πολυπληθές επιστημονικό δυναμικό διασκορπισμένο σε ολόκληρη την χώρα είναι το αγλάισμα και η υπερηφάνεια της πόλης αυτής.
Δίνει το παρών σήμερα στον επιστημονικό στίβο και γράφει σελίδες στην πνευματική και επιστημονική ιστορία του τόπου. Η Αιδηψός, πολύ μικρή σε πληθυσμό, έδωσε πλειάδα λαμπρών επιστημόνων που διακρίθηκαν και διακρίνονται στις επιστήμες τιμώντας έτσι την γενέτειρα τους, την ΑΙΔΗΨΟ -της οποίας είναι και το πνευματικό κεφάλαιο- και το Γυμνάσιο-Λυκειο που ΠΡΩΤΟΪΔΡΥΘΗΚΕ από το ΕΑΜ Αιδηψού ΠΡΩΤΟΣΤΑΤΟΥΝΤΩΝ του Γιάννη Βασιλάκου και του Κώστα Τσάμη, δικηγόρου.
Το άρθρο αυτό ας είναι ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ, όσων έφυγαν από τον κόσμο αυτό και ΕΠΑΙΝΟΣ-ΑΞΙΟΙ ΕΣΤΙ-οσων ζουν ακόμα και αγνοούν την μεγάλη τους προσφορά. Καλώ και προτρέπω τον Δήμαρχο Αιδηψού (το είχα ζητήσει και από τον Πολύχρονη Ματάκια, όταν ως δήμαρχος παρακολούθησε διάλεξη μου στην Αιδηψό για την παιδεία), τα ονόματα της επιτροπής και όσα αλλά γνωστοποιηθούν να αναγραφούν σε μαρμάρινη πλάκα και να τοποθετηθεί στο σημερινό δημαρχείο- το πρώτο γυμνάσιο-και στο γυμνάσιο- λύκειο Αιδηψού. ΕΠΑΙΝΟΣ τους πρέπει και η ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ.
Υ.Γ. : Το άρθρο αυτό αφιερώνεται με ευγνωμοσύνη πολύ σ' εκείνη την επιτροπή αγώνα που ευεργέτησαν την πόλη με ευεργεσία παιδείας και πνεύματος. Αφιερώνεται επίσης στον αείμνηστο φίλο μου Μανώλη Αρίτση, που αποφοίτησε από το γυμνάσιο Λ. Αιδηψού, στον ιδεολόγο και αγωνιστή της Δημοκρατίας, που αναπαύεται στην Δυτική Γερμανία: Δεν πρόλαβε να δει την αποκατάσταση της Δημοκρατίας για την οποία αγωνίστηκε και την ΑΙΔΗΨΟ, που λάτρευε, λυτρωμένη από την «εσωτερική κατοχή» της Απριλιανής Χούντας.
Γιώργος Κ. Σταραντζής Δικηγόρος
στον Άρειο Πάγο και Συμβούλιο Επικρατείας
Επιστημονικός Συνεργάτης «Αρχείου Νομολογίας»
Ξενοκράτους 48 - Κολωνάκι 106 76 Τηλ. 210 7235406-ΡΑΧ 210 7235407 Κιν. 694 62 71 513