Είναι αντιφατικό συνήθως στην ονοματοδοσία φυσικών ή νομικών προσώπων, οι ενδιαφερόμενοι να προσέρχονται με τη λογική της εύκολης επίλυσής της, αλλά αποδεικνύεται ότι η επιζητούμενη συναίνεση και σύμπτωση των απόψεών τους συχνά προσκρούει σε έντονες αντιδράσεις, που εγείρονται, και οι οποίες αναδύουν βαθιές, χρόνιες αντιπαλότητες και στερεότυπες αμοιβαίες αντιλήψεις των υποψηφίων αναδόχων.
Και όμως μια επιτυχημένη και χωρίς θύματα ονοματολογική επιλογή προικοδοτεί με ευνοϊκούς οιωνούς τη νέα πορεία του βαπτιζόμενου, αφού θα εκφράζει μια πρώτη επίτευξη σύμπλευσης και ομονοίας αυτών που συσχετίζονται μαζί του.
Συγχρονίζοντας τη σκέψη μου παρατηρώ την πρόσφατη κατάληξη της διττής ονομασίας σε πολλούς ανά την Ελλάδα «Καλλικρατικούς» Δήμους, την οποία αποδέχτηκε η Κεντρική Διοίκηση, ως Πόντιος Πιλάτος, σαν λύση ανάγκης προκειμένου να κατασιγάσει τις αντιδράσεις των καταργούμενων παλαιών δήμων και να ικανοποιήσει τη διαιώνισή τους έστω και λεκτικά.
Το αποτέλεσμα δεν είναι διόλου επιτυχημένο, αφού πέρα από τη δυσλειτουργία των μακρόσυρτων όρων φωνητικά, προκύπτουν και άλλα κωλύματα, όπως: η αποτύπωση της επωνυμίας στο λογότυπο του Δήμου, η ακριβής γραπτή αναπαραγωγή και αναμετάδοσή του ονόματός του, η έγερση δικαιολογημένων ενστάσεων και των τρίτων Δήμων που δεν αναφέρονται, η μετατόπιση της σωστής χρήσης της επωνυμίας (με την επιλεκτική προώθηση του δευτέρου συνθετικού ως πρώτου) και η μετάθεση στις επόμενες γενεές ενός ανοικτού θέματος, το οποίο πάντα θα ανακινείται, όταν συγκυριακά η Δημοτική Αρχή θα εκπροσωπείται πλειοψηφικά από ιθύνοντες του δυσαρεστημένου δεύτερου ή τρίτου, στη σειρά, παλαιού Δήμου. Και, βέβαια, πάντα θα λειτουργεί σαν πρόκληση, σε κάθε διευρυμένη αντιπροσώπευση κάποιου νεοεκλεγέντος συνδυασμού, η ανατροπή του υφιστάμενου επωνύμου μέσα από την διαδικασία αντικατάστασής του με Δημοτικό Ψήφισμα. Συνεπώς, το θέμα δεν φαίνεται να κλείνει, αλλά να διαιωνίζει και να υποδαυλίζει μια ατμόσφαιρα αντιπαλότητας, όταν θα έπρεπε ήδη να διαμορφώνονται συνθήκες ακριβώς αντίθετες.
Στο παρελθόν προέβη στη συγγραφή δύο άρθρων, με το αυτονόητο της εξωτερίκευσης απόψεών μου πάνω σε θέματα για τα οποία είχα μια επαγγελματική, ερευνητική και επιστημονική συσχέτιση, τιμώντας όλες τις «μετοχές στο τοπικό χρηματιστήριο πολιτιστικών αξιών», τηρώντας τη συγγραφική δεοντολογία, επιχειρηματολογώντας βασιζόμενος στα πλεονεκτήματα της θέσης που συμπαρίσταμαι και αποφεύγοντας κάθε αμφισβήτηση και υποβάθμιση των χαρακτηριστικών γειτονικών πολισμάτων, των οποίων η ιστορία είναι σεβαστή και αξιόλογη. Εναπόκειται, όμως, στους ίδίους η προβολή και η ανάδειξή τους.
Πρόθεσή μου είναι να συμβάλλω, με την πρόταση που ακολουθεί, στη διαμόρφωση μιας κοινής βάσης εύρεσης ενός ονόματος, ικανού να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των ενδιαφερόμενων μερών, αφού η διατήρηση του υπάρχοντος δεν ικανοποιεί ρεαλιστικά κανέναν, και περισσότερα προβλήματα θα δημιουργεί, παρά θα επιλύει, στο μέλλον.
Ο νέος Δήμος, ως Δήμος Αιγαίων, θεωρώ ότι δίνει λύση στο αδιέξοδο. Ονομασία η οποία προκύπτει από την επιβεβαιωμένη παρουσία στην περιοχή των θρυλικών Αιγών. Της μιας και ίσως πιο σημαντικής και παλαιάς μεταξύ των άλλων Αιγών, οι οποίες αναφέρονται στην Αχαϊα, τη Χαλκιδική, την Κιλικία και φυσικά στη Μακεδονία, όπου υπήρξε η πρώτη πρωτεύουσά της. Συσχετίζεται με τον Αίγων ή Αιγαίων, ο οποίος ήταν τόσο παλαιός, ώστε εθεωρείτο υιός του Ουρανού και της Γαίας. Θαλασσοκράτησε (σύμφωνα με την αιρετική-απόκρυφη ιστορία) πριν από το Μίνωα, εφεύρε τα πολεμικά πλοία, άπλωσε την κυριαρχία του σε όλη την Εύβοια, στις Κυκλάδες και στον Ισθμό της Κορίνθου και έγινε κυρίαρχος του Πελάγους, στο οποίο έδωσε το όνομά του. Υπάρχει, όμως, περίπτωση το πέλαγος να ονομάζεται έτσι, ως τελούν υπό την προστασία του Ποσειδώνος, ο οποίος ήταν πολιούχος των Αιγών, όπου ο μεγαλοπρεπής ναός του, σωζόταν ως την εποχή του Στράβωνος, όταν η πόλις δεν υπήρχε πλέον (Στρ. Η 386).
Δικαιολογημένα κανείς θα την απορρίψει εκ προοιμίου, αφού, όταν αυτή χρησιμοποιήθηκε το 1836 στη σύσταση του Δήμου Αιγαίων (του μακροβιότερου Δήμου στην περιοχή, αφού καταργήθηκε το 1912), η έκταση του συνέπιπτε με αυτή που καταλαμβάνει σήμερα ο Δήμος Ελυμνίων. Βέβαια, μπορεί κανείς να υποθέσει την υπέρβαση των τότε κατοίκων, αφού συνειδητά υποβάθμισαν την αξία του αγαπητού τους «Ελύμνιον» έναντι μιας άλλης πιο διάσημης ιστορικά και γλωσσολογικά επωνυμίας, πιο «αινιγματικής» και θρυλικής, αφού παραπέμπει ακόμα βαθύτερα στην εθνική μας ιστορία και μυθολογία και ονοματίζει αμέσως ή και εμμέσως στυλοβάτες της εθνικής μας κληρονομιάς (Αιγαίο, Αιγαίοι). Της θάλασσας, δηλαδή, στην οποία βλέπουν δύο από τους τρεις υπάρχοντες Δήμους, από την οποία αναμένεται να επωφεληθούν για την ανάπτυξή τους. Επίσης, το όνομα Αιγαίων δεν συνδέεται γλωσσικά και συνειρμικά με κανέναν από τους τρεις υπάρχοντες Δήμους και η αρχαιολογική ταύτισή της θέσης Αιγές είναι, βέβαια, δεδομένη για την περιοχή, αλλά με πιθανή απόκλιση ως προς τον ακριβή εντοπισμό της.
Και η συγκεκριμένη επιλογή έγινε παρά το γεγονός ότι η τοποθέτηση της πόλης των Αιγών μόνο οριακά εντάσσεται στην περιοχή του Ελυμνίου, αφού σύμφωνα με τον Στράβωνα πρέπει να τοποθετηθεί στη θέση της σημερινής Μονής Γαλατάκη. Ενός χώρου, δηλαδή, προσφιλή και λαοφιλή για τους κατοίκους της περιοχής, στον οποίο προσέρχονται όλοι αδιακρίτως χωρίς τοπικιστικούς περιορισμούς και από τον οποίο ωφελήθηκαν «τα μάλα» στο παρελθόν.
Είναι ευνοϊκή η συγκυρία της κατοχύρωσης του ονόματος αυτού για το νέο Δήμο μας, αφού και οι άλλες, ανά την Ελληνική Επικράτεια, Αιγές δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν λεκτικά τους αντίστοιχους «Καλλικρατικούς» Δήμους, στους οποίους εντάσσονται. Η ευκαιρία, πιστεύω, είναι μοναδική, αφού με την αποδοχή της οικειοποιούμαστε μια μακρά γλωσσολογική, μυθολογική, ιστορική και πολιτιστική παράδοση, η οποία φάνηκε ότι κατά περίπτωση εκτοπίστηκε από αστεία σκεπτικά και μικροπολιτικές.
Με την αποδοχή της, λοιπόν, αποκτούμε μια εξαιρετικά εύηχη, σύντομη και λειτουργική ονομασία, με τεράστιες πολιτιστικές και γλωσσολογικές προεκτάσεις (Αιγές, Αιγαίο, Αίγα, Γαία, Αγία…) και τη νομιμοποίηση να αισθανόμαστε περισσότερο Αιγαιοπελαγίτες και να είμαστε μέτοχοι των δρώμενων τόσο εντός Ευβοϊκού όσο και εντός Αρχιπελάγους. Παράλληλα, αποκτούμε και το εφαλτήριο για την πολιτιστική, ιστορική και τουριστική αναβάθμιση της περιοχής μεθοδεύοντας και την ανάδειξη και άλλων αρχαιολογικών χώρων, οροσήμων, της περιοχής (Κήρινθος, Οροβίαι, Μαντείο Τελεθρίου Απόλλωνος, λατρεία Ηρακλέους, ενάλιες αρχαιότητες) με την αναθέρμανση της αρχαιολογικής σκαπάνης.
Ακόμα και στο έμβλημα του νέου Δήμου, μπορεί να ευρεθεί η συναίνεση και να αποτυπωθεί η πολυπολιτισμικότητα της περιοχής μέσα από την αποτύπωση σε τρεις ομόκεντρους κύκλους: στον πρώτο η αποτύπωση του ονόματος Δήμος Αιγαίων, στον ενδότερο τα ονόματα των τριών Δήμων που αντικαθιστά, Νηλέως- Κηρέως-Ελυμνίων, και στο εσωτερικό η απεικόνιση μια αρχαίας τριήρους (παραπομπή ως προς της συμμετοχή της Κηρίνθου στην Τρωϊκή εκστρατεία ή ως απότιση τιμής στη ναυτοσύνη των κατοίκων της περιοχής) ή δύο προβάτων, λευκού και μελανού, σύμφωνα με τη γνωστή παράδοση.
«Κατά δέ την παραλίαν της Ευβοίας κείσθαι φασίν Αιγάς τας εν Ευβοία εν αις και το του Ποσειδώνος ιερόν του Αιγαίου» (Στρ. Θ. 405)…κείται δε το ιερόν επί όρους υψηλού, ην δε ποτέ και πόλις»
Ο μέγας ενοσίχθων (Ποσειδών) πονών τους Αχαιούς εθυμώθη αγρίως με την απόφασιν ην έλαβεν ο Ζευς να νικήσωσι οι Τρώες και παρευθύς κατέβη σπεύδων εκ της ακρότατης κορυφής της δασώδους Σαμοθράκης…Έκαμε τρία άλματα και με το τέταρτο έφθασε εις το τέρμα του, δηλαδή εις τας Αιγάς, όπου είχε τα μεγαλοπρεπή αυτού ανάκτορα…» (Ιλ. Ν. 15-31).
Βέβαια δεν είμαστε θεοί για να κάνουμε άλματα. Ας κάνουμε τουλάχιστον ένα βήμα…
Δρ. Παλάντζας Ιωάννης