ΣΙΜΟΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ
Γύρω από τον οικισμό Κανατάδικα – πανάρχαιο κέντρο επεξεργασίας των αργιλικών πηλών- υπάρχουν δύο λιμνοθάλασσες, αβαθείς. Ονομάζονται Μεγάλο Λιβάρι- είναι προς τα ανατολικά- και Μικρό Λιβάρι- είναι προς τα Δυτικά των Κανατάδικων. Και τα δύο συνορεύουν βόρεια με τον αιγιαλό και έχουν μπροστά τους εξαιρετική αμμουδιά μεγάλου πλάτους. Το μεγάλο Λιβάρι, είναι καταγεγραμμένο από την Κτηματική Υπηρεσία ως δημόσια ιδιοκτησία, με έκταση (1000) χίλια στρέμματα. Το μικρό Λιβάρι δεν φέρεται καταγεγραμμένο ούτε στα μητρώα ιδιοκτησίας της ΔΟΥ Ιστιαίας ούτε και στην Κτηματική Υπηρεσία. Εξ όσων γνωρίζουμε τα τελευταία 60 – 70 χρόνια κανείς, επωνύμως, δεν φέρεται να έχει ασκήσει πράξεις νομής και κατοχής σ’ αυτά εκτός του πρώην δήμου Ιστιαίας, ο οποίος μεριμνά λίαν πλημμελώς για την καθαριότητα και διατήρηση ανοικτών των στομίων- ρεύματα επικοινωνίας με την θάλασσα- για την ανανέωση των υδάτων του λιβαριού με νέα οξυγονωμένα ύδατα. Από τον λόγο αυτό την απουσία διαχείρισης, πλην του Δήμου, τεκμαίρεται πως και το μικρό λιβάρι πρέπει να ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο. Η έκταση του μικρού λιβαριού εκτιμάται ότι είναι περίπου (400) τετρακόσια στρέμματα.
Τα λιβάρια αν και είναι πολύ σημαντικές πηγές εισοδήματος και πλούτου έχουν αφεθεί στο περιθώριο. Ειδικότερα : τα λιβάρια είναι πλούσια σε ιχθυϊκό πληθυσμό. Πιο συγκεκριμένα είναι πλούσια σε γαρίδες, ευμεγέθη καβούρια, μικρά ψάρια και μεγάλα ψάρια. Το μικρό μέγεθος των ιχθυϊκών πληθυσμών οφείλεται κατά τους ειδικούς στο μικρό βάθος των λιμνών και στη συχνή έμφραξη των στομίων ιδίως το καλοκαίρι. Το μικρό βάθος δεν είναι ικανό να προφυλάξει τα θαλασσινά όντα από το ψύχος τον χειμώνα και από την ζέστη το καλοκαίρι. Τα ψάρια καταναλώνουν το οξυγόνο των υδάτων η ποσότητα όμως υδάτων και οξυγόνου δεν επαρκεί. Η έμφραξη των στομίων αποκλείει την ανανέωση των υδάτων και τον δι’ αυτής εμπλουτισμό τους με οξυγόνο, με συνέπεια την νέκρωση των πληθυσμών. Η διατήρηση ανοικτών των στομίων είναι βασικός περιβαλλοντικός όρος ζωής και η έμφραξη πρώτη ρύπανση και περιβαλλοντική καταστροφή, τα μη ανανεωμένα ύδατα χάνουν το οξυγόνο με αποτέλεσμα τη νέκρωση των πληθυσμών. Τα αβαθή ύδατα και τα φραγμένα στόμια είναι από τις κύριες συνθήκες που οδηγούν τα ψάρια από τα λιβάρια προς τη θάλασσα με συνέπεια τη μειωμένη παραγωγή αλλά και το μικρό μέγεθος των ιχθυηρών γενικά. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 συστήθηκε δημοτική επιχείρηση η οποία χρηματοδοτήθηκε για την αξιοποίηση του μεγάλου λιβαριού. Κατασκευάστηκε μόνιμο στόμιο και ανοίχθηκαν διώρυγες εντός της λίμνης. Το λιβάρι στην επιφάνεια των διώρυγων απέκτησε βάθος. Άμεσο αποτέλεσμα είναι να έχουμε μεγάλα ψάρια και μεγάλη ποικιλία. Στο μικρό λιβάρι μέχρι πριν λίγα χρόνια κατέληγαν λύματα κτηνοτροφείων έχοντας ως συνεπεία να εξαφανιστούν καβούρια και ψάρια σε μέγιστο ποσοστό. Σήμερα έχουν επανέλθει τα ιχθυηρά με τα προβλήματα στην ανάπτυξη τους όπως παραπάνω περιγράφηκε. Έμπειροι φίλοι ιχθυολόγοι οι οποίοι μετά από παράκληση μετέβησαν στην περιοχή, την εξέτασαν και βεβαιώνουν ότι οι λίμνες με μικρές επενδύσεις στα δύο λιβάρια μπορούν να εξελιχθούν σε μεγάλα φυσικά ιχθυοτροφεία έως και ιχθυοπαραγωγικά κέντρα από νωπά ψάρια έως κυρίως αυγοτάραχο, καβούρια κονσερβοποιημένα. Οι κέφαλοι από τους οποίους παράγεται το αυγοτάραχο- οι μπάφες- ευδοκιμούν ιδιαίτερα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ιχθυολόγων οι απαιτούμενες επενδύσεις είναι μόνιμα στόμια, πλέον των δύο για καθένα λιβάρι, και εμβάθυνση με διώρυγες αλλά και εκσκαφή και εναπόθεση των προϊόντων της εκσκαφής μέσα στα λιβάρια, δημιουργία νησίδων και φωλεών. Μια προκαταρκτική μελέτη, μικρού κόστους, περίπου στις 25.000 € είναι απαραίτητη ώστε να υπάρξει προσανατολισμός των ενεργειών. Με μικρό κόστος μπορεί να αναπτυχθεί φαρδιά διώρυγα περιμετρικά και εναπόθεση των προϊόντων της εκσκαφής περιφερειακά κατά μήκος ώστε να αποτελέσουν μια ζώνη μόνωσης και περιβαλλοντικής προστασίας. Τα λιβάρια βρίσκονται εντός της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) και στα πλαίσια αυτής πρέπει να ενταχθεί η μελέτη και αξιοποίησης των λιβαριών αλλά και εκμετάλλευσης των παραλιών που βρίσκονται μπροστά από αυτές.
Είναι αυτονόητο ότι με την προκαταρκτική μελέτη θα διαφανούν όλες οι δυνατότητες της αξιοποίησης αυτής της δημόσιας περιουσίας. Η μελέτη μπορεί να συνταχθεί είτε από την περιφέρεια είτε από τον Δήμο( αν εξουσιοδοτηθεί) είτε από τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης κ ΥΠΕΚΑ. Λόγω του μεγέθους της όμως και του είδους της σκόπιμο είναι να συνταχθεί με μέριμνα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και να εγκριθεί από το ΥΠΕΚΑ. Με βάση την μελέτη να προκηρυχθεί διαγωνισμός εξεύρεσης επενδυτού αξιοποίησης των λιμνοθαλασσών μάλλον με εκχώρηση. Με την αξιοποίηση και χρήματα μπορεί να εισπραχθούν άμεσα αλλά και φορολογικά έσοδα από την παραγωγική διαδικασία (ΦΠΑ, Φόρος εισοδήματος κ.λ.π)